Kaldırma – İletme Ekipmanları

Kaldırma Araçlarının Sınıflandırılması

  1. Krikolar
  2. Caraskallar (Palangalar)
  3. Vinçler (Krenler)

1.Krikolar:Ağır bir yükün kaldırılmasını, otomobil ve benzeri taşıtların alt tarafında yapılacak çalışmalar için yerden yükseltilmesini sağlayan kaldırıcı aletlerdir.

2.Caraskal (Palanga): Halat/Zincir ve makaralardan oluşan, ağır cisimleri kaldırmaya, sağa sola döndürmeye yarayan düzenektir.

3.Vinç (Kren): Malzemeleri ve yükleri kaldırmak, bunları başka bir yöne dönerek veya hareket ederek aktarmak, yerlerini değiştirmek, yüklemek, boşaltmak gibi işler de kullanılan makinelere “Vinç” denir.

Kaldırma İletme Ekipmanlarının Periyodik Kontrolü:

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu 4. Maddesi;

İşveren ’in çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla, işyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izlemekle, denetlemekle ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlamakla ve risk değerlendirmesi yapmakla veya yaptırmakla yükümlü olduğunu belirtir.

İşyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması, işverenin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz hükmü de yer almaktadır.

6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu gereği ve buna bağlı Resmi Gazete 28628 sayılı 25.04.2013 tarihinde yayınlanan “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği”nin2.Bölüm İşverenlerin Yükümlülükleri Başlığı 7.Maddesinde;

(1) İşyerinde kullanılan iş ekipmanının kontrolü ile ilgili aşağıdaki hususlara uyulur.

  1. a) İş ekipmanının güvenliğinin kurulma ve montaj şartlarına bağlı olduğu durumlarda, ekipmanın kurulmasından sonra ve ilk defa kullanılmadan önce ve her yer değişikliğinde ekipmanın, periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişiler tarafından kontrolü yapılır, doğru kurulduğu ve güvenli şekilde çalıştığını gösteren belge düzenlenir.

“İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği” ninEK-III “BAKIM, ONARIM VE PERİYODİK KONTROLLER İLE İLGİLİ HUSUSLAR” başlığı 2.Maddesinde;

  1. Periyodik kontrole tabi işekipmanları

2.2. Kaldırma ve İletme Ekipmanları

2.2.1. Standartlarda aksi belirtilmediği sürece, kaldırma ve iletme ekipmanları, beyan edilen yükün en az 1,25 katını, etkili ve güvenli bir şekilde kaldıracak ve askıda tutabilecek güçte olur ve bunların bu yüke dayanıklı ve yeterli yük frenleri bulunur.

2.2.2. (Değişik:RG-23/7/2016-29779) (2) Kaldırma ve iletme ekipmanlarının periyodik kontrolleri, makine mühendisleri, makine veya metal eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler ya da makine tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır. Söz konusu periyodik kontrollerde tahribatsız muayene yöntemlerinin kullanılması durumunda, bu yöntemler sadece TS EN ISO 9712 standartına göre eğitim almış mühendisler, teknik öğretmenler, teknikerler veya yüksek teknikerler tarafından uygulanabilir.

2.2.3. (Değişik ibare:RG-23/7/2016-29779) (2) Madde 2.2.1.’de belirtilen kriterler saklı kalmak kaydı ile bir kısım kaldırma ve iletme ekipmanının periyodik kontrol kriterleri ve kontrol süreleri Tablo: 2’de belirtilmiştir.

2.2.4. (Ek:RG-24/4/2017-30047) İnsan ve yük taşıyan asansörlerin periyodik kontrolleri 24/6/2015 tarihli ve 29396 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Asansör İşletme, Bakım ve Periyodik Kontrol Yönetmeliğinde belirtilen hususlara göre yapılır. Bu bentte sayılan ekipmanlar için bu Yönetmeliğin 13 üncü maddesinde yer alan hükümler uygulanmaz.

Kaldırma ve İletme Makinelerinin Periyodik Kontrol Süreleri ve Kontrol Kriterleri:

1.4. Madde; Periyodik kontrol aralığı ve kriterleri standartlar ile belirlenmemiş iş ekipmanlarının periyodik kontrolleri, varsa imalatçının öngördüğü aralık ve kriterlerde yapılır. Bu hususlar, imalatçı tarafından belirlenmemiş ise iş ekipmanının periyodik kontrolü, bulunduğu işyeri ortam koşulları, kullanım sıklığı ile kullanım süresi gibi faktörler göz önünde bulundurularak, yapılacak risk değerlendirmesi sonuçlarına göre, belirlenecek aralıklarda yapılır. Belirlenen periyodik kontrol aralığının bu Yönetmelikte belirtilen istisnalar(*) dışında bir yılı aşmaması gerekir.

İşletmelerde kullanılan en önemli ekipmanlardan birisi de kaldırma ve iletme ekipmanlarıdır. Vinçler, caraskallar, forkliftler, transpaletler, yük asansörleri, platformlar, iskeleler, sapanlar vb. ekipmanlar bu kapsama girmektedir.